Deel 1: Interview met Eelco van Grimm Audio '4.2 miljoen albums analyseren'

Hieronder deel 1 van het interview met Eelco Grimm van Grimm Audio.

Wat is Grimm Audio?

Grimm Audio is een soort bijenkorf van mensen met een specialisme, niet één persoon. Het bedrijf is opgericht door een vriendengroep van vier personen, waarbij wij volstrekt gelijkwaardig waren. Het bedrijf heet Grimm Audio omdat ik toevallig de meest aansprekende naam heb. Van de oorspronkelijke vier oprichters zijn er twee niet meer direct bij het bedrijf betrokken. Eén is nog wel extern ontwikkelaar. Daarnaast is er een groep academisch geschoolde deskundigen die ons ondersteunt.

Wij zijn gevestigd in Eindhoven, waar het kernteam voor de ontwikkeling zit, we de business-kant van de zaak doen en assembleren.

Waar staat Grimm Audio voor?

We doen dingen met een duidelijke richting en dat komt heel erg vanuit het diepste innerlijk. Anders begin je überhaupt niet aan een bijzonder avontuur als een hardware bedrijf. Maar om onze missie goed onder woorden te brengen, zijn we er toch wel een tijd echt voor gaan zitten. Uiteindelijk bleek het heel logisch.

Ik doe veel verschillende soorten dingen. Ik geef les. Daarnaast zit ik in diverse loudness committees, ik heb Grimm Audio, in het verleden heb ik gewerkt als geluidstechnicus en akoestisch adviseur en ik ben ook heel lang journalist geweest. Ik probeerde al deze dingen naast elkaar te blijven doen, maar mensen zeiden dat ik me eens moest focussen. Ik wilde echter niet al het andere laten voor één ding. Voor mij heeft het namelijk allemaal met elkaar te maken. Ik, en met mij Grimm Audio, streef naar het creëren van een transparante keten van de muzikale artiesten tot aan de mensen thuis. Daarbij willen wij de muzikanten en producers de tools geven die hun in de gelegenheid stellen om de productie ook zo dicht mogelijk bij de gewenste performance te laten komen.

LS1 In de studio

Dat begint bij de microfoon, kabels, converters, klokken, monitorsysteem, meters en akoestiek. Dan heb je een product (CD of stream), en vervolgens moet je dat nog afspelen in een kamer met een eigen akoestiek.

Als je de missie hebt om de keten transparant te hebben dan ontkom je er niet aan om je met al die stappen onderweg te bemoeien. Dat is anders dan in de gangbare high-end wereld waar producenten zich uitsluitend bemoeien met een klein deel van de gehele keten. Ze zijn daarin vaak wel heel erg goed, maar het gaat ons juist om de integratie van al die losse onderdelen, met een eigen filosofie.

Dat zie je al in de LS1. In deze actieve speaker zitten bijna alle onderdelen van een audioketen, zelfs de converters, zowel digitaal naar analoog bij de luidsprekers als analoog naar digitaal bij de analoge ingang. Het voordeel is dat je problemen, die ontstaan door de eisen die je stelt aan akoestische afstraling in het systeem zelf, kunt corrigeren. Bij een passieve luidspreker kan dat helemaal niet omdat je dan afhankelijk bent van externe apparaten waarbij een persoon aan de knoppen moet draaien.

Om het juiste effect te bereiken moet je natuurlijk wel verstand hebben van alle losse onderdelen en controle hebben over al die stapjes. Zo zitten er ook DSP’s (Digital Signal Processors) in het systeem om de frequentiekarakteristiek te lineariseren en faseverschillen bij de cross-over’s te corrigeren. Het programmeren van software is dan ook een belangrijk onderdeel van ons ontwerp. Om alles op het door ons gewenste niveau te doen moet je dus heel veel expertise hebben van al die stappen en hun interactie. Daarom hebben we ook een groep externe specialisten die ons ondersteunen. Zo heeft mechatronica expert Rob Munnig-Schmidt voor ons een motional feedback gecontroleerde subwoofer ontwikkeld die maar liefst 30 dB minder vervorming heeft dan normale luidsprekers.

Welke bemoeienis heeft Grimm Audio met de Loudness War?

Ook het medium is onderdeel van de keten en is minder transparant dan je denkt. Een mastering engineer maakt zijn product namelijk in context van alle andere albums. Om in de muziekwereld op te vallen werd er naar gestreefd om muziek zo hard mogelijk op de CD te krijgen. Daarmee werd de dynamische ruimte voor de muziek sterk verminderd. Dat heeft uiteraard ook het nadeel dat de muziek minder goed over komt. Dit probleem speelde op veel plaatsen, ook bij de omroepen. Om die reden heb ik rond 2008 met een groep gelijkgestemden bij de EBU de R128 standaard ontwikkeld. Aan deze standaard moeten nu alle omroepen voldoen. De luidheid van een liedje wordt uitgedrukt in Lufs. De Lufs waarde geeft aan hoe luid een liedje op de luisteraar overkomt.

LS1 In de studio

Na de omroepen kwam de muziek. Ik heb vorig jaar vanuit de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU), waar ik één dag per week les geef, voor Tidal een onderzoek gedaan. We hebben 4.2 miljoen albums geanalyseerd. Op basis daarvan heb ik een aanbeveling gedaan voor muziekstreamingdiensten. Die houdt mede in dat de luidheidsbalans tussen de liedjes op het album bewaard blijft. Standaard werden alle liedjes even luid gemaakt. Uit mijn onderzoek is gebleken dat men dat niet fijn vind. Een zacht liedje moet een zacht liedje blijven.

Het luidste nummer zetten we in de iOS- en Androidapplicatie op -14 Lufs. Dit is het niveau dat YouTube en Spotify gebruiken en Tidal nu ook. De andere liedjes van het album worden qua luidheid in gelijke mate meeverzwakt met het luidste nummer. We proberen ook andere streamingdiensten er toe te brengen deze standaard aan te houden.

Dit zijn allemaal ook zaken waar Grimm Audio voor staat. Het medium is onderdeel van de keten. De muzikanten en producers moeten de ruimte krijgen om hun muziek en de emoties daarin ook zo in de huiskamer over te laten komen.

Bekijk hier deel 2 van het interview met Eelco Grimm.