Review: Waldorf M 'Modern Wavetable Monster'

Jarenlang was de blik van veel synthesizers liefhebbers (waaronder ondergetekende) vooral gericht op de analoge synthesizers. Na jaren van digitale synthesizers en VST plug-ins doken vanaf 2010 ineens weer overal analoge synthesizers op en raakten de vintage Moogs, Rolands, Oberheims en Korgs zelfs nog meer in trek. Maar nu vrijwel elke klassieke analoge synthesizer een moderne versie, (of zelfs een goedkope Behringer clone) heeft gekregen valt er op traditioneel analoog weinig meer te brengen. Er wordt weer opnieuw gekeken naar digitaal en een van de merken die altijd een open blik heeft gehad naar een combinatie van digitale en analoge synthese is Waldorf.
De nieuwe M, die wij van Hyperactive ter beschikking hebben gekregen, is gebaseerd op de klassieke Microwave modellen en combineert digitaal met analoog op befaamde Waldorf wijze. Lees hieronder door om te ontdekken wat wij hier van vinden.

M… Waldorf M

Voor we overgaan tot de daadwerkelijke review volgt even nog een klein stukje trivia.
Hoewel Waldorf geen Brits bedrijf is, huist er ergens binnen de organisatie een enorme liefde voor de Britse spion James Bond. In de review van de Blofeld ben ik hier al even op in gegaan, maar ook de nieuwste Waldorf is vernoemd naar een personage uit James Bond, te weten zijn bazin M.
Altijd handig om te weten wanneer een van je betweterige synthesizer vrienden je om de oren slaat met technische details en je jezelf niet wilt laten kennen.

Zwaargewicht

Naast de verwijzing naar James Bond hebben de Blofeld en de M nog een gemeenschappelijke deler, namelijk een robuust chassis. Waldorf kiest over het algemeen voor ‘Duitse degelijkheid’ en de M is dan ook gestoken in een zware metalen behuizing die zonder twijfel wel een stootje kan hebben. Ook alle draai en drukknoppen hebben minimale speling en voelen stevig aan. Het kleurenscherm is niet al te groot, maar bied je genoeg informatie om op te werken.
Aan de achterzijde van de desktop synthesizer vind je een SD card slot, MIDI In, Out & Thru, Main Out en 4 aparte uitgangen voor de parts, een hoofdtelefoon uitgang en de connector voor de voeding. Bij die laatste is gekozen voor een DIN-plug in plaats van de normale plug en dit zorgt ervoor dat je veel minder kans hebt per ongeluk de stekker eruit te trekken.  

Traditionele lay-out

Zoals in de eerste alinea al vermeld staat is de Waldorf M gebaseerd op de klassieke Microwave modellen, de originele maar ook de Microwave II en XT. Een van de nadelen van veel (vroege) digitale synthesizers was dat ze niet altijd even gemakkelijk te programmeren waren. Dit was bij de Microwave en Microwave II niet anders. De matrix stijl werkte weliswaar prettiger dan de besturing van sommige andere vroege digitale (of eind jaren 80 analoge) synthesizers, maar kon absoluut niet tippen aan de ‘one-knob-per-function’ lay-out van de analoge klassiekers. De Waldorf M lijkt gelukkig meer op de Microwave XT en bied een grote scala aan knoppen waarmee je eigenlijk alle essentiële parameters direct kunt besturen.

Digitale golfvormen

Net als zijn befaamde voorlopers maakt de Waldorf M gebruik van wavetables voor de klankopwekking. Waar de klassieke analoge oscillatoren gebruik maken van zeer eenvoudige golfvormen zoals Sine, Triangle, Sawtooth and Pulse, zijn via wavetables veel complexere golfvormen mogelijk. Bovendien zijn deze wavetables niet ‘statisch en ‘2D’, maar kun je dankzij de 3e dimensie door de golfvormen ‘scannen’. Dit is vooral van meerwaarde wanneer je dit combineert met modulatie, waarover later meer. De wavetables kunnen bestaan uit korte samples van traditionele instrumenten zoals Piano’s, Orgels of Percussieve instrumenten, maar ook uit stem-achtige klanken of abstracte digitale klanken. De Waldorf M heeft maar liefst 96 van deze wavetables, die je kunt gebruiken in beide oscillatoren. Daarnaast is er nog ruimte voor 32 User Wavetables, meer dan genoeg ruimte voor een complexe en dynamische klankbasis.

Analoog PPG Filter

Via de mixer, waar je nog een de mogelijkheid hebt om een Noise oscillator toe te voegen en Ring modulatie toe te passen, komen we bij het filter. Dit 24dB analoog filter (SSI 2144 Extended Cascaded) is een moderne variant van het befaamde PPG filter. Het filter klinkt erg goed en wanneer je de Resonance een eind open draait gaat het zelf oscilleren. Wel is er sprake van volume verlies in het laag wanneer de resonantie opengedraaid is, maar dit is zeer gebruikelijk bij 24dB Low-Pass filters. Vanuit het filter gaat de klank richting de VCA die, op de toevoeging van moduleerbare panning na, betrekkelijk standaard is en daarom weinig verduidelijking behoeft. 

Modulatie

De modulatie sectie bepaalt sowieso bij synthesizers al voor een groot deel hoeveel creativiteit je er in kwijt kunt, en een sterke modulatie sectie is met een wavetable synthesizer helemaal een must.
Gelukkig beschikt de Waldorf M over een leuk palet aan modulatie mogelijkheden.
Allereerst krijg je twee LFO’s ter beschikking die beschikken over de klassieke golfvormen plus Random en Sample & Hold. De tweede LFO is bovendien te controleren middels een derde, verborgen LFO voor nog meer creatieve vrijheid. Op de vervolgpagina’s in het menu zijn bovendien nog een hoop extra parameters in te stellen waaronder Symmetrie, Humanize, Delay & zelfs een Attack & Decay voor het verloop van de golfvorm van de LFO.

Envelopes

Net als vrijwel elke andere serieuze subtractieve synthesizer beschikt de Waldorf M over ADSR envelopes voor het Filter en de VCA. Deze zijn overigens, net als de derde ‘Free’ envelope, ook nog vrij te gebruiken voor andere modulatie doeleinden. In tegenstelling tot de eerste twee envelopes gaat het bij de vrij toewijsbare envelope om een  multi-segment envelope. Dit betekent dat je voor elke fase (Attack, Decay, Sustain, Release) zowel de waarde als de tijdsduur kunt instellen wat dit type envelope zeer flexibel maakt. De laatste envelope, de Wave envelope, is zelfs nog complexer met maar liefst 8 secties en een looping functie, zodat je zeer complexe modulatie kunt toepassen op de positie van de wavetable. De Waldorf M werkt zonder gebruikelijke modulatie matrix wat het instellen van modulatie in het begin wel even lastig maakt, maar na verloop van tijd wel went.

Arpeggiator

Voor ritmische variatie beschikt de Waldorf M over een arpeggiator waarmee je akkoorden kunt splitsen in losse noten. Deze kun je laten afspelen in normale modus (doorlopend tot het einde van de noten), one-shot (alle noten 1 keer) modus of in hold modus (Ook doorlopend nadat de noten zijn opgehouden). Zoals gebruikelijk kun je ook de Play Direction (speelrichting), Range (het aantal octaven), het BPM en de Clock divisie instellen. Merkwaardig genoeg heeft Waldorf ervoor gekozen het BPM standaard op 30 BPM en de Clock op 1/1 in te stellen waar waardes als 120 BPM en 1/8 logischer zouden zijn. Deze vreemde keuze zorgt er voor dat je elke keer de BPM en clock moet aanpassen om enig effect te merken van de arpeggiator. Een positieve noot is er wel voor de manier waarop de patterns worden weergegeven op het scherm. Doordat je duidelijk ziet welke noten er gespeeld worden zijn de patronen visueel veel beter te begrijpen.

Presets & Multi Sounds

Alle geluiden kunnen worden opgeslagen in het geheugen waar plaats is voor maar liefst 2048 patches verdeeld over 16 banken van 128 geluiden. De M is standaard geladen met een groot aantal Presets met heel verschillende klankkleuren, van Bass, Lead en Percussie tot Strings en Pads. Hoewel de Waldorf M door zijn analoge PPG filter prima in staat is tot prachtige emulaties van bijvoorbeeld Moog Bass of Oberheim Strings, zijn het de digitale wavetable geluiden die er voor mij uitspringen.   De geluiden kunnen worden gestapeld tot multi sounds bestaande uit 4 verschillende patches.
Elke patch kan hierbij worden gestuurd naar een eigen individuele uitgang.
Een leuke bonus die ik toch nog even wil benoemen is de ‘mode’ functie waarmee je wisselt tussen de originele Microwave (8-bit) en de modernere varianten. Dit geeft een subtiel, maar bij sommige geluiden toch duidelijk hoorbaar, verschil in de weergave van de wavetables.

Conclusie

De Waldorf M is een erg leuke toevoeging voor iedereen die verder wil kijken dan puur analoog.
Dankzij het prachtige analoge PPG filter kun je bovendien spreken van “best of both worlds” en zijn die traditionele analoge geluiden ook nog binnen handbereik. Dat gevoel van ‘handbereik’ is bovendien nog een reden van aanschaf, want dankzij de vele knoppen is het fijn programmeren op de Waldorf M. Er zitten nog wel wat kleine foutjes/onhandigheden in de synth (Arpeggiator BPM & Clock), maar deze zijn mogelijk met firmware updates aan te pakken, en zijn zeker niet zo storend als de bugs in de begindagen van de Blofeld. De bouwkwaliteit is weer subliem zoals je van een Waldorf kunt verwachten, en ondanks dat het scherm iets klein is krijg je wel veel informatie.
De combinatie van de vele wavetables, een heerlijk analoog filter, en de vele knoppen maken het voor mij een hele goede toevoeging aan het moderne synthesizer palet.